Οι μαθητές μαθαίνουν τον ναζισμό από τις… ταινίες
Αγνωστες λέξεις για τα παιδιά «εθνικοσοσιαλισμός» και «φασισμός», έχουν «εξαερωθεί» στο πρόγραμμα διδασκαλίας
Στον κόσμο των παιδιών η βία είναι παρούσα. Είναι μέρος του παιχνιδιού τους. Πλέον όμως η βία διαχέεται και στην κοινωνία γύρω τους. «Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά» τραγουδούσε ο Διονύσης Σαββόπουλος σε εποχές με λιγότερους (ή απλώς πιο πρόσφατους στη μνήμη) κινδύνους για τη δημοκρατία. Δεν προσπάθησε να κρυφτεί ένας 12χρονος μαθητής στον Πειραιά όταν δήλωσε πρόσφατα σε συμμαθητή του στην αυλή του σχολείου: «Εμείς στο σπίτι μας είμαστε στη Χρυσή Αυγή. Δεν ανεχόμαστε τέτοιες συμπεριφορές»… Μήπως το «παιχνίδι» της βίας κινδυνεύει να εδραιωθεί; Μαθητές με ναζιστικά τατουάζ, περίεργες κινήσεις σε σχολεία, καθημερινά κρούσματα βίας. Τα περιστατικά, δυστυχώς, αυξάνονται.
Στο Πρότυπο Δημοτικό Σχολείο στο Κολωνάκι δύο πολίτες μπήκαν στον προαύλιο χώρο την ημέρα του εφετινού αγιασμού, ξεδίπλωσαν μια ελληνική σημαία και έβγαλαν λόγο στους παριστάμενους με θέμα την «ανθελληνική» προπαγάνδα και την επιχείρηση κατάργησης της… ελληνικής ταυτότητας με αφορμή τον περίφημο «πόλεμο για τα φωνήεντα» σχετικά με το βιβλίο της Γλώσσας της Ε’ και Στ’ Δημοτικού.
Στην Πάτρα ο διευθυντής δημοτικού σχολείου, προβληματισμένος για το κτιριακό πρόβλημα, αναρωτήθηκε: «Μήπως να καλέσουμε τη Χρυσή Αυγή;». Για το περιστατικό αυτό διενεργήθηκε ΕΔΕ από το υπουργείο Παιδείας.
Το πείραμα του «Κύματος»
Στην Πετρούπολη μια δασκάλα είδε τους μαθητές της (της Ε’ τάξης) να μπαίνουν στην αίθουσα φωνάζοντας εν χορώ: «Χρυσή Αυγή». Οπως λέει η ίδια μιλώντας στο «Βήμα»,«ήταν μια σκηνή που αρχικά με σόκαρε. Οι μικροί, μη καταλαβαίνοντας τους δικούς μου συνειρμούς, συνέχισαν να φωνάζουν χαρωπά. Εκείνη την ημέρα ήταν το παιχνίδι τους»συνεχίζει.
Αποφάσισε τότε να κάνει ένα μικρό πείραμα: όταν οι μαθητές σταμάτησαν, άρχισε να τους φωνάζει αυταρχικά, να τους διατάζει να υπακούσουν χωρίς δεύτερη σκέψη στις εντολές της και όταν εκείνοι παγωμένοι την υπάκουσαν, τους είπε: «Αυτό που μόλις παρακολουθήσατε ήταν ένα δείγμα του μαθήματος που θα κάνουμε σήμερα»…
Για αυτή την εμπειρία η ίδια και άλλοι συνάδελφοί της δηλώνουν ανήσυχοι. «Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν διδάσκει τους μαθητές ούτε τι είναι εθνικοσοσιαλισμός ούτε τι είναι εθνικισμός, ούτε καν τι έγινε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» δηλώνει. Η κριτική προς το υπουργείο Παιδείας έχει γίνει και στο παρελθόν, οπότε και συγκροτήθηκαν επιτροπές ιστορικών, έγιναν συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων, οι ιστορικοί διαφώνησαν και ξανασυμφώνησαν, αλλά το αποτέλεσμα έμεινε το ίδιο: σε ένα ελληνοκεντρικό αναλυτικό πρόγραμμα η Σύγχρονη Ιστορία αποδεικνύεται ο μεγάλος χαμένος. Οι γνώσεις των παιδιών παραμένουν ελλιπείς, το διδακτικό σύστημα παρωχημένο, η εκπαιδευτική «θωράκιση» των παιδιών – και αυριανών ενηλίκων πολιτών της χώρας μας – ανύπαρκτη.
«Ηθελα από την πρώτη στιγμή να εξηγήσω στα παιδιά τον λόγο της συμπεριφοράς μου και να ζητήσω συγγνώμη» λέει στο «Βήμα» η δασκάλα που προχώρησε στο ιδιότυπο «πείραμα» της επίδειξης μέσα στην τάξη του τι μπορεί να σημαίνει φασισμός. «Αλλά ήθελα να καταλάβουν και στη συνέχεια να συζητήσουμε τι ακριβώς είναι αυτό που είδαν και τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι καταλήγουν σε παρόμοιες συμπεριφορές» τονίζει.
Αντίβαρα για την ελλιπή διδασκαλία
«Πολλοί εκπαιδευτικοί μπορεί να μην προλάβουν καν να διδάξουν στους μαθητές τους τα λίγα κεφάλαια που αναφέρονται στον ναζισμό και τον εθνικοσοσιαλισμό» λέει η κυρίαΜαρία Δανιήλ, καθηγήτρια σε σχολείο της Καλλιθέας. Η ίδια δείχνει πραγματικά προβληματισμένη. «Υπάρχει μια ανησυχία για το θέμα και προσπαθούμε μόνοι μας να δούμε πώς θα χειριστούμε αντίστοιχα κρούσματα στα σχολεία μας» λέει.
«Ψάχνουμε για αντίβαρα, όπως πολιτιστικές δραστηριότητες, θεατρικά έργα, σκετς• μπορούμε ίσως να χρησιμοποιήσουμε και τα πρότζεκτ που θεσμοθετήθηκαν στα σχολεία την περυσινή χρονιά. Το αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου όμως δεν καλύπτει το πρόβλημα. Τα παιδιά δεν μαθαίνουν στο σχολείο τίποτα γι’ αυτά τα θέματα» καταλήγει.
«Ο,τι ξέρουν οι μαθητές για τον ναζισμό το ξέρουν από τις ταινίες που έχουν δει ή τα βιβλία που έχουν διαβάσει» λέει χαρακτηριστικά δάσκαλος σχολείου στο κέντρο της Αθήνας. «Είναι φοβερό το πώς εντυπωσιάζονται από κρούσματα βίας στον σχολικό χώρο. Το πιο ανησυχητικό είναι όμως ότι πλέον έχουν αντίστοιχες αναφορές και από τα σπίτια τους. Με τον τρόπο αυτό κανιβαλίζουμε την ψυχή των παιδιών»δηλώνει χαρακτηριστικά.
Διδασκαλία της Ιστορίας «Η ύλη αντιμετωπίζεται ως εξεταστέα, όχι ως διδακτέα» «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μοντέλο που θέλει να μιμηθεί ο έφηβος είναι κοντά στα πρότυπα που προβάλλουν πολιτικοί σχηματισμοί όπως αυτός της Χρυσής Αυγής» λέει η κυρία Χριστίνα Κουλούρη, καθηγήτρια Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. «Είναι αλήθεια ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στα σχολεία είναι προσανατολισμένο στην αποστήθιση και η ύλη αντιμετωπίζεται μόνο ως εξεταστέα και όχι ως διδακτέα. Η γνώση που προσφέρεται σχετικά με τα θέματα που αφορούν τον ναζισμό είναι αποσπασματική. Τα παιδιά δεν μπορούν να τον συνδυάσουν με τη δράση αντίστοιχων πολιτικών ομάδων. Μπορεί να έχουν διδαχτεί ένα κεφάλαιο για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη φασιστική ιδεολογία, αλλά ο τρόπος διδασκαλίας του να ακυρώνει τελείως την αφομοίωσή του. Δεν καταλήγει η διδασκαλία σε κατανόηση της ύλης. Μένουν μόνο αποσπασματικές εικόνες και ημερομηνίες» προσθέτει.
Οπως εξηγεί η κυρία Κουλούρη, το πρόβλημα είναι ότι «η διδασκαλία της Ιστορίας στα σχολεία είναι ελληνοκεντρική και όσες γνώσεις δίνονται για τη Γενική Ιστορία είναι τελείως αποκομμένες από το ιστορικό τους πλαίσιο. Δεν είναι παράλογο το ότι οι νέοι δεν μπορούν να συνδέσουν στο μυαλό τους τη Χρυσή Αυγή με τον ναζισμό. Ετσι είναι εύκολο μια επικίνδυνη ιδεολογία να περάσει στα παιδιά ως μόδα, ως κάτι που τα γοητεύει. Πολλές φορές δε και στο πανεπιστήμιο πολλοί φοιτητές μας δεν ξέρουν τι θα πει αντισημιτισμός…» λέει χαρακτηριστικά.
Μάρνυ Παπαματθαίου, 23/9/12, www.tovima.gr